Werelddag zonder Tabak: voor het 10de jaar op rij gratis tests voor rokers in ziekenhuizen op 31 mei
22% van de Belgische bevolking rookt. Reden genoeg voor 46 ziekenhuizen over heel België om rokers te sensibiliseren en hen uit te nodigen om te stoppen met roken.
8 mei 2019
Donderdag 9 mei 2019 — 22% van de Belgische bevolking rookt. Reden genoeg voor 46 ziekenhuizen over heel België om rokers te sensibiliseren en hen uit te nodigen om te stoppen met roken1. Dit initiatief – gesteund door het farmaceutisch bedrijf Pfizer - herinnert eraan dat een roker bijna 3 keer meer kans heeft om definitief te stoppen met farmacologische hulpmiddelen en de juiste coaching door een professional2. Dit is belangrijk, want we weten dat aandoeningen van de longen in België de op twee na meest dodelijke zijn3. De Werelddag zonder Tabak richt zich daarom dit jaar op de link tussen roken en aandoeningen ter hoogte van de longen.
Gratis en efficiënte testen voor rokers
Hoewel tabak wereldwijd meer dan 7 miljoen mensen per jaar doodt, is het belangrijk om weten dat roken geen doodsvonnis is4. Deze Werelddag zonder Tabak is vooral een dag van hoop, die rokers wil overtuigen van het idee dat stoppen met roken mogelijk is. Om dit te ondersteunen, bieden deelnemende ziekenhuizen gratis testen aan om de verslaving en de toestand van de longen van rokers vast te stellen.
“Nadien horen we vaak dat mensen door die specifieke dag gestopt zijn”, verklaart Dr. Daenen, longarts van Ziekenhuis Oost-Limburg in Genk. “Sommige mensen kunnen de klik à la minute maken. Anderen zijn bijvoorbeeld 6 maanden later gestopt, maar zeggen dat het nadenken over stoppen begonnen is op Werelddag zonder Tabak.”
Na de testen krijgt elke roker een persoonlijk paspoort en wordt hij of zij aangemoedigd om deze resultaten te laten analyseren door een professional. Zo kunnen ze samen overleggen welke hulp en steun de roker nodig heeft voor een rookstop.
“Vaak zien we mensen terug na de CO-meting of na de longfunctiemeting bij de pneumoloog” legt tabakoloog van Ziekenhuis Oost-Limburg in Genk An Coenen uit. “Mensen moeten zich niet schamen”, vult Dr. Daenen aan. “Ze denken vaak dat wij hen een schuldgevoel zullen geven over hun rookgedrag, maar dat doen we niet. Onze aanpak is niet beschuldigend of aanvallend. Roken moet gezien worden als een ziekte en verslaving, waarbij je geholpen kan worden. Door dit zo te benaderen, wordt de drempel om deel te nemen al lager.”
Enkele tests die worden aangeboden aan rokers:
- Evaluatie van nicotineverslaving (Fagerström-test)**. 6 vragen zijn voldoende om de fysieke afhankelijkheid van nicotine te bepalen en de gewoonten van de roker te kennen (zie bijlage onderaan).
- Meting van koolmonoxide, het giftig gas gevormd tijdens de verbranding van de sigaret, ter hoogte van de longen.
- Evaluatie van de werkelijke longleeftijd, die wordt uitgevoerd door het uitademen in een apparaat. Deze test kan bijvoorbeeld aantonen dat een 40-jarige roker de longen van een 60-jarige heeft.
Slechts 3 tot 5% van de rokers die proberen te stoppen zonder ondersteuning, houden dit vol gedurende meer dan 6 tot 12 maanden5
Naast tests en de site (http://www.dagzondertabak.be) die is gemaakt om vragen van rokers te beantwoorden, zullen er ook professionals aanwezig zijn om rokers te adviseren. Onderzoek toont aan dat farmacologische hulpmiddelen, in combinatie met de juiste coaching door een professional, bijna 3 keer meer kans geeft tot stoppen met roken dan stoppen zonder hulp1. Bovendien verdubbelt het nemen van de juiste medische hulpmiddelen de kans op een succesvolle definitieve rookstop6.
Tabakoloog Broux van CHR Citadelle van Luik bevestigt:
“Rokers hebben soms zeer specifieke vragen. We geven antwoord, zonder te oordelen en we tonen de weg naar de hulp die het best past bij hun behoeften.”
Roken in een paar cijfers:
- 1 op 5 mensen in België rookt1
- 73% van de rokers heeft er spijt van dat ze ooit zijn beginnen roken7
- 65% wil stoppen7
- Een roker heeft bijna 3 keer zoveel kans om blijvend te stoppen met farmacologische hulpmiddelen en de juiste coaching door een professional2
- De levensverwachting van een dagelijkse roker neemt af met bijna negen jaar voor mannen en bijna zes jaar voor vrouwen8
- Vrouwen lijken nog vatbaarder voor schade door tabak en kunnen longkanker ontwikkelen ondanks een lagere blootstelling aan roken dan mannen9
Breathe: 3 maanden zonder tabak, het verhoogt de longcapaciteit al met 30%10
Dit jaar focust de Werelddag zonder Tabak op het verband tussen roken en aandoeningen van de longen, met name longkanker en COPD (Chronisch Obstructief Longlijden). De symptomen van COPD – aanhoudende hoest en kortademigheid - lijken onschadelijk in het begin. Echter, indien onbehandeld, kan COPD leiden tot onomkeerbaar verlies van de ademhalingsfunctie van de patiënt. In België schatten we het aantal mensen met COPD op 400.00011. Tot op heden is er geen behandeling om deze ziekte te genezen: stoppen met roken blijft de beste manier om de ontwikkeling van COPD te vertragen.
“COPD is niet meteen zichtbaar. Het is een sluipende ziekte die doorheen de tijd verergert”, volgens Dr. Daenen. “Symptomen zijn bijvoorbeeld rokershoest en kortademigheid, maar die worden vaak toegeschreven als loutere effecten van het roken. Hierdoor gaan mensen pas heel laat naar de huisarts. Screening is daarom heel belangrijk. Via spirometrie - een test waarbij patiënten in een toestel moeten blazen - kan de huisarts dit controleren. Als huisartsen alle rokers vanaf een bepaalde leeftijd zo’n test zouden laten afleggen, zouden veel mensen vroeger kunnen geholpen worden. Maar dit is nog te weinig ingeburgerd.”
Tabaksrook irriteert de cellen van de kleinere luchtwegen en hoesten wordt al snel de enige manier om slijm en deeltjes uit tabaksrook uit de longen te verwijderen. Deze voortdurende irritatie transformeert geleidelijk de cellen van het slijmvlies van de luchtwegen, met het risico op het ontwikkelen van longkanker. Stoppen met roken is de eenvoudigste manier om het ontstaan van deze kanker te voorkomen.
Roken beïnvloedt niet alleen de gezondheid van de roker. Passief roken kan ook aan de basis liggen van vele ziekten bij niet-rokers12. Dr Daenen geeft een opvallend voorbeeld:
“Passief roken is minder schadelijk dan actief roken, maar het beschadigt eveneens de longen en verhoogt de kans op COPD, astma en andere longproblemen. Ook hartproblemen zoals een hartinfarct kunnen worden veroorzaakt door passief roken. Een opvallend voorbeeld van de invloed van passief roken is dat de kans op een hartinfarct bij horecapersoneel gedaald is in landen met een rookstop. Dat is geen toeval.”
Prof. Gohy van UCL Saint-Luc gaat verder:
“Passief roken verergert bestaande longziektes en de eventuele complicaties die hiervan het gevolg zijn. Passief roken is schadelijk voor hart, bloedvaten én longen. Bij zwangerschap leidt het tot een lager geboortegewicht en het is de grootste risicofactor voor vroegtijdig overlijden van zuigelingen.”
Verband tussen tabak en ademhalingsvermogen:
- 1 op de 4 rokers kan COPD ontwikkelen13
- 80% van de mensen die aan COPD sterven, zijn rokers14
- Bijna 9 op de 10 gevallen van longkanker worden veroorzaakt door tabak15
- 90% van de sterfgevallen door longkanker zijn rokers15
- Minder dan 1% van de niet-rokers sterft aan longkanker15
- Het risico op longkanker neemt al sterk af 5 jaar na het stoppen met roken16
Werelddag Zonder Tabak, praktische informatie
Voor een overzicht van de deelnemende ziekenhuizen, bezoek www.dagzondertabak.be. U vindt alle praktische informatie over de dag en een aanduiding per provincie van de deelnemende ziekenhuizen. Ter plaatse zullen de acties heel goed zichtbaar zijn dankzij de informatiestands. Het is het beste om de datum en tijd te controleren door contact op te nemen met het ziekenhuis dat u interesseert.
Referenties
- GfK 2018 | Fondation contre le Cancer– Comportement des fumeurs en Belgique 2018
- Kotz D, Addiction 2014; 109(3): 491-9.
- https://statbel.fgov.be/fr/themes/population/mortalite-et-esperance-de-vie/causes-de-deces
- https://www.cancer.be/prevention/les-dangers-du-tabac
- Hughes JR et al., Addiction 2004 ; 99 :29-38
- Barboza JL et coll , 2016 "An update on the pharmacotherapeutic interventions for smoking cessation"
- GfK 2017 | Fondation contre le Cancer– Comportement des fumeurs en Belgique 2017
- https://www.tabacstop.be/nouvelles/nouvelle-tude-de-l-institut-scientifique-de-sant-publique
- https://www.tabacstop.be/pourquoi-arr-ter/effets-sur-le-corps/tabagisme-et-cancer-quel-lien
- https://quebecsanstabac.ca/jarrete/hesite-encore/pensee-obstacle/benefices-sante
- https://www.fares.be/fr/autres-bpco/
- https://www.cancer.be/pr-vention/le-r-le-du-tabac/quels-risques-si-je-suis-fumeur-passif
- https://www.tabacstop.be/pourquoi-arr-ter/effets-sur-le-corps/la-broncho-pneumopathie-chronique-obstructive-bpco
- https://www.cdc.gov/tobacco/data_statistics/fact_sheets/health_effects/effects_cig_smoking/index.htm
- https://www.cancer.be/les-cancers/facteurs-de-risque/premi-re-cause-vitable-de-cancer-le-tabac
- Tindle et al., Lifetime Smoking History and Risk of Lung Cancer: Results from the Framingham Heart Study, May 2018
* Raadpleeg de niet-exhaustieve lijst van de deelnemende ziekenhuizen op de site www.dagzondertabak.be
** De Fagerström-verslavingsproef wordt gereproduceerd met de vriendelijke toestemming van professor Karl Fagerström
Bijlage
Fagerström-test
DOCX - 140 Kb
Over Pfizer België
Pfizer ontdekt, ontwikkelt, produceert en verdeelt geneesmiddelen en vaccins. Pfizer wil bijdragen tot een betere gezondheid en welzijn van iedereen, in elke fase van het leven. Samen met de overheid en andere gezondheidspartners werkt Pfizer aan een kwaliteitsvolle en toegankelijke gezondheidszorg. De patiënt staat in dit verhaal centraal.
Omwille van de expertise van het personeel en het academisch onderzoek van hoog niveau, blijft Pfizer jaar na jaar investeren in België. Pfizer telt 2.600 werknemers in België, goed voor 3% van het totale personeelsbestand van Pfizer wereldwijd. Pfizer België omvat vier vestigingen: 1) Anderlecht, waar zich de Pfizer Clinical Research Unit bevindt. Dit is een volledig uitgerust fase 1-onderzoeksentrum. Met dat van New Haven (US) is het 1 van de 2 fase 1 Pfizer-onderzoekscentra in de wereld, 2) Elsene, het Belgische hoofdkwartier, 3) Puurs, de productie- en verpakkingssite van Pfizer, en 4) Zaventem, het internationaal Logistics Center van Pfizer.
Voor meer informatie: www.pfizer.be of op Facebook (Pfizer België) en Twitter (Pfizer België).